Trauma

Een trauma ontstaat wanneer je een schokkende gebeurtenis zoals emotionele, lichamelijke of seksuele mishandeling of langdurige verwaarlozing niet goed hebt kunnen verwerken en die gebeurtenis herbeleeft in angstwekkende beelden zoals flashbacks en nachtmerries. Ook een professionele waarneming van een oorlogssituatie, menselijk lijden, geweld of dreiging kan tot een trauma lijden. De gebeurtenis blijft zo hard in het geheugen steken dat je hier blijvend last van hebt.

Traumatische ervaringen leiden vaak tot problematische omgang met jezelf en je omgeving door minder controle over je gevoelens en gedrag. Je kwetsbaarheid en gevoeligheid vergroten.

Wanneer we in een gevaarlijke, bedreigende of angstige situatie terechtkomen, ontstaat er een stressreactie. Door de aanmaak van stresshormonen, een hogere hartslag, voorhoogde waakzaamheid en energieboost maakt je lichaam zich klaar om te vechten of te vluchten. Na die reactie keert je lichaam terug naar een veilige en stabiele toestand.

Wanneer vechten of vluchten niet kan, gaat je lichaam op de noodrem staan en bevriezen. Je trekt je mentaal terug en verstart in totale machteloosheid en angst.

Maar soms is bevriezen niet voldoende en ontstaat er een splitsing van de psyche (dissociatie). De gevoelens van de traumatische ervaring worden gefragmenteerd door opsplitsing van de emoties in een traumadeel, overlevingsdeel en een overgebleven gezond deel. In deze toestand ervaar je geen pijn of angst meer doordat de traumatische ervaring buiten je bewustzijn wordt gehouden. Je plaatst jezelf in een gevoelloze toestand.

PTSS is een direct gevolg van een trauma dat een ingrijpende invloed blijft hebben op je leven en je verschillende psychische en lichamelijke klachten laat ervaren. Waarom je al dan niet PTSS ontwikkelt, is niet duidelijk. Het soort trauma, de duur van het trauma en je karakter spelen een grote rol in je vatbaarheid voor PTSS. Ook kan emotionele steun vanuit je omgeving na een trauma de kans op PTSS verkleinen.

Dit zijn de meest verkomende symptomen van PTSS:

Als behandeling voor PTSS worden volgende technieken gebruikt.

• EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing)
  Hierbij worden je gedachten naar de traumatische ervaring geleid terwijl iemand je afleidende stimulansen aanbiedt. Doordat die je aandacht opeisen, heb je minder ruimte om te denken aan de traumatische ervaring.
• imaginaire exposure
  In deze cognitieve gedragstherapie ga je de confrontatie met de traumatische ervaring aan door erover te praten. De gebeurtenis vermijden en in je geheugen laten steken is geen oplossing op lange termijn. Praten geeft je controle over de angst.
• narratieve exposure
  Als variant op imaginaire exposure wordt ook hier de traumatische ervaring opgerakeld, maar nu ook met aandacht voor de positieve gebeurtenissen. Je praat niet alleen over de traumatische ervaring, maar ook over de leuke gebeurtenissen. Door die ervaringen in het perspectief van je volledige leven te plaatsen, verwerk je niet alleen de traumatische ervaring maar krijg je ook een beter beeld van je volledige leven.